Đôi nét về nhà gỗ Thạch Thất – làng nghề truyền thống

Nghề làm nhà gỗ Thạch Thất là một nghề truyền thống của người Việt Nam. Thạch Thất là một huyện thuộc tỉnh Hà Nội, Việt Nam, nơi đã trở thành nơi nổi tiếng với nghề làm nhà gỗ từ thế kỷ 18. Những ngôi nhà gỗ Thạch Thất được xây dựng theo phong cách truyền thống Việt Nam với các tấm gỗ được ghép lại với nhau bằng cách sử dụng các móng cọc gỗ, không sử dụng bất kỳ đinh, vít hay keo dán nào.

Nhà gỗ Thach Thất nổi tiếng vì thừa hưởng hết mọi tinh hoa làm nghề gỗ của làng nghề truyền thống xã Chàng Sơn, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.Nên nhà gỗ Thạch Thấtđược sản xuất vô cùng chất lượng về cả nguyên vật liệu lẫn tay nghề của các nghệ nhân.

Nhà gỗ Thạch Thất là các bức tường được làm bằng đá ong là nét điển hình của phong cách nhà gỗ xứ đoài, và chính xác nhất cho cái nôi phát triển nhà gỗ kết hợp đá ong này chính là khu vực Huyện Thạch Thất – Hà Nội ngay nay.

Cái tên “Thạch Thất” được dịch ra thì có nghĩa là nhà làm bằng đá, nó cho chúng ta biết được phần nào rằng ở huyện Thạch Thất trước kia nhà gỗ được làm cùng đá ong phổ biến đến mức nào.  Phía trên chỉ là một hình ảnh minh họa cho điều đó, nhưng nếu bạn muốn tìm hiểu về các mẫu nhà này thì có thể đến Thạch Thất để xem một số ngôi nhà gỗ cổ có tường nhà và tường bao quanh nhà vẫn còn nguyên vẹn đá ong.

Nghề làm gỗ nới chung và làm nhà gỗ Thạch Thất nói riêng trải khắp đất Thạch Thất với nhiều nơi với các nét đặc trưng làng nghề khác nhau.

Tinh hoa gửi hồn vào gỗ

Nghệ nhân Đỗ Khắc Long  (xã Canh Nậu, huyện Thạch Thất) truyền nghề cho thanh niên trong vùng.

Nằm ở xã Canh Nậu-Thạch Thất, gia đình nghệ nhân dựng nhà gỗ nổi tiếng xứ Đoài – Nghệ nhân Đỗ Khắc Long, năm nay đã 74 tuổi nhưng vẫn gắn bó với nghề. Ông chia sẻ: “Tôi đã đi thi công xây dựng nhà gỗ ở mọi nơi trên đất nước, xây không biết bao ngôi nhà. Chỉ chú tâm vào làm với tất cả tâm huyết và kinh nghiệm mà mình có. Làm xong ai cũng ưng ý và khen hết lời. Tôi cũng vui vẻ và yên lòng vì mình đã đặt hết tâm huyết vào từng tấm gỗ , khách ưng ý là tôi thấy vui rồi .Vẫn vật liệu đó, công thức đó nhưng phải biết “gia giảm” cho phù hợp thì khi dựng lên, căn nhà nhìn mới đẹp, vững chãi và chuẩn kiến trúc. Với người thợ cả, điều quan trọng nhất là phải biết điều chỉnh kích thước, vị trí của cột, kẻ, chếnh… cho phù hợp với không gian, diện tích từng khuôn viên”.

Như ông Long, những nghệ nhân dựng nhà gỗ Thạch Thất rất tâm huyết với nghề. Nghề đã hun đúc, tôi luyện, thể hiện tài hoa của nghệ nhân; những thớ gỗ vô tri qua tay họ trở thành tác phẩm nghệ thuật. Trên địa bàn cả nước có rất nhiều công trình đẹp lưu dấu ấn thợ làm nhà gỗ Thạch Thất.

Điển hình là công trình Thủy đình tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, mô phỏng theo kiến trúc thủy đình chùa Thầy (huyện Quốc Oai). Đây là kiểu kiến trúc thủy đình cổ nhất – được xây dựng vào thời hậu Lê (1533-1788), còn lại ở Việt Nam.

Hay như công trình đình Vĩnh Chân (huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ); công trình nhà gỗ quy mô ở Ninh Hiệp cùng vô số công trình nhà gỗ tinh xảo khác. Đặc biệt, nhiều công trình kiến trúc cổ cần trùng tu cũng có sự góp công của họ. Cách đây mấy năm, tốp thợ của ông Nguyễn Hữu Hòe (xã Hương Ngải) được mời vào tận Huế để trùng tu Cung điện Cố đô…

Kỹ thuật làm nhà gỗ Thạch Thất của các nghệ nhân

Trong các làng nghề làm nhà gỗ Thạch Thất nổi tiếng,vì là nơi có nghề làm nhà gỗ với nhiều công trình đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật kiến trúc gỗ của Việt Nam.

Trong lịch sử kiến trúc Việt Nam, nhà gỗ là sự lựa chọn phù hợp với điều kiện và tính cách của người Việt.

Trong kiến trúc nhà người thợ mộc làm nhà gỗ Thạch Thất thường dựng dựa trên kết cấu kiến trúc điển hình nhà gỗ của người Việt.

Nhà gỗ được xây thành 5 gian và chỉ có duy nhất một tầng. Mái nhà hình chóp, trải đều sang phía trước và sau hiên nhà. Kiến trúc khung gỗ cũng khá độc đáo, được dựng từ các vỉ kèo liên kết cùng nhau tạo ra một khối thống nhất có khuôn hình chữ nhật và bốn góc đều vuông.

Phòng khách bày những bàn ghế bằng gỗ nguyên khối khê chính giữa. Sát vách bầy các vác tủ, sập gỗ và bàn thờ gia tiên. Những ngôi nhà gian theo phong cách truyền thống có thể treo hoành phi cấu đối trong gian chính. Phía trước nếu có khoảng trống rộng sẽ làm sân vườn, trồng những loại cây cảnh có kích thước nhỏ.

Để làm một công trình nhà gỗ Thach Thất truyền thống, người thợ mộc phải tính toán, lên được kích thước của ngôi nhà.

Nguyên liệu truyền thống trước đây thường làm bằng gỗ xoan, lim, táu… , sau này cũng do điều kiện thay đổi nên người thợ cũng điều chỉnh chuyển sang gỗ rừng trồng khác.

Sau khi chọn nguyên liệu, người thợ mộc sẽ gia công các cấu kiện thô ở xưởng và chạm khắc hoa văn trên các cấu kiện.

Để thể hiện rõ yếu tố nhà gỗ Thạch Thất, Việt Nam, người thợ gỗ Thạch Thất thường đục chạm các hoa văn mang hình ảnh văn hóa Việt Nam như các trò chơi dân gian, trầu cau, cây Nêu, Thánh Gióng.

Chàng Sơn- Ngôi làng nổi tiếng với nghề làm nhà gỗ Thạch Thất

Chàng Sơn là một trong những ngôi làng nổi tiếng nhất trong cả nước bởi nghề làm nhà gỗ Thạch Thất cổ truyền. Đây là một công trình kiến trúc văn hóa nổi bật mà nhiều thế hệ đi trước truyền lại. Các ngôi  nhà gỗ cổ truyền được thực hiện bởi thợ Chàng Sơn có mặt hầu hết trên nhiều tỉnh thành cả nước.

Nhìn vào những ngôi nhà gỗ này, người ta đoán chỉ có thợ Chàng Sơn mới có thể làm ra. Bởi những hoa văn được chạm khắc đẹp đến mê hồn và công trình có chất lượng tốt, tuổi tho cao và vô cùng độc đáo.

Là nơi nào trên cả nước sở hữu những bác thợ mộc lành nghề như Chàng Sơn.

Nghề làm nhà cổ có ý nghĩa văn hóa và tính giáo huấn cao trong đời sống tinh thần của con người. Mỗi một ngôi nhà gỗ cổ truyền được xây dựng cho chúng ta thấy được cả một bầu tâm huyết của những người thợ Chàng. Những ngôi nhà gỗ cổ truyền thể hiện được nét kiến trúc độc đáo mà cha ông ta đã sáng tạo ra.

Người ta nói “thợ Chàng Sơn rất giỏi” . Người thợ khéo đến mức sản phẩm của mình làm lại mà không thể làm được nữa vì nó đã quá mức tưởng của mình. Sự cầu kỳ, tinh xảo trong từng hoa văn, họa tiết đủ để chúng ta hiểu được giá trị nghệ thuật trong các sản phẩm nhà gỗ cổ truyền của những nghệ nhân nơi đây.

Nhà gỗ cổ truyền Chàng Sơn được nhiều người đánh giá là tinh tế, có hồn cốt và giữ được nhiều nét đẹp cổ xưa. Vậy nên những ai có nhu cầu làm nhà gỗ cổ truyền đều sẽ tìm đến ngôi làng nổi tiếng này. Những sản phẩm tiêu biểu mà thợ Chàng Sơn đã thực hiện bao gồm: Văn Miếu Quốc Tử Giám, 18 vị La Hán chùa Tây Phương.

Nghề hay đi cùng với thợ giỏi

Ở Thạch Thất, ngoài thế hệ vàng – những nghệ nhân lớn tuổi thì nghề làm nhà gỗ Thạch Thất nơi đây đang xuất hiện không ít kiến trúc sư trẻ, được đào tạo bài bản tại trường đại học.Khi kế thừa được những tinh hoa, nét truyền thống đặc trưng, tinh tuý của làng nghề kết hợp với gu thẩm mỹ hiện đại, phát triển để phù với xã hội hiện nay thì làng làm nghề gỗ Thạch thất sẽ ngày càng thành công và tiến xa hơn nữa..

Về Thạch Thất hôm nay không thiếu gia đình “cha truyền, con nối” trong nghề dựng nhà gỗ. Nhà gỗ Tài Lộc (xã Canh Nậu) là một trong những xưởng gỗ giữ gìn được nghề – nơi nghệ nhân Nguyễn Khắc Tiến dành cả cuộc đời, tâm huyết cho việc gìn giữ tinh hoa của nghề do ông, cha truyền lại. Đã có nhiều sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ điêu khắc nổi tiếng theo kiến trúc nhà cổ độc đáo, tinh xảo được hình thành từ đôi bàn tay tài hoa của ông.

Giới thiệu đơn vị uy tín chuyên thi công nhà gỗ cổ truyền

• Nhà gỗ Tài Lộc thừa hưởng tinh hoa nghề làm nhà gỗ cổ truyền. Của làng nghề truyền thống xã Chàng Sơn, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
• Đến nay nhà gỗ Tài Lộc đã thi công rất nhiều công trình. Như nhà gỗ 3 gian, 5 gian, nhà thờ họ, từ đường. Và các công trình nhà gỗ theo lối cổ truyền Bắc Bộ trên nhiều tỉnh thành cả nước. Mời quý vị và các bạn đi thăm quan nhà mẫu để biết nhiều hơn về sản phẩm chúng tôi
• Nhà gỗ Tài Lộc với đội ngũ tư vấn nhiệt tình sẵn sàng mời bạn thăm quan xưởng. Và tìm hiểu nghề làm nhà gỗ cổ truyền Việt Nam.
• Nhằm giữ gìn kiến trúc văn hóa cổ truyền và tiếp nối sự nghiệp gia đình. Thạc sĩ, kiến trúc sư Đỗ Khắc Long đã thành lập Nhà gỗ Tài Lộc. Với mục tiêu kế thừa, phát huy tạo ra những sản phẩm nhà gỗ cổ truyền dân gian.
• Xưởng nhà gỗ Tài Lộc nằm cách xa trung tâm Hà Nội về phía tây 25km. Nằm ở Lô 3 Đường Đại Lợi- KCN xã Canh Nậu- Thạch Thất, Hà Nội. Nơi đây nổi tiếng với làng nghề mộc lâu đời.
• Tài Lộc với quy mô 6 xưởng sản xuất có diện tích 3000m2 và hơn 100 công nhân, được làm theo tổ đội chuyên trách khác nhau, hướng đến sự chuyên nghiệp và chuyên môn sâu.
• Nhà Gỗ Tài Lộc luôn chú trọng chất lượng gỗ hàng đầu. Để đảm công trình nhà gỗ có tuổi thọ cao.
• Quy trình lọc gỗ và xẻ gỗ của nhà gỗ Tài Lộc hết sức khắt khe. Tất cả đều được giám sát chặt chẽ đảm bảo chất lượng của các sản phẩm nhà gỗ.

Vừa rồi chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về quá trình lắp dựng nhà gỗ thạch thất . Đây là một giai đoạn đánh dấu những cột mốc hoàn thiện chuẩn bị hoàn thiện nhà gỗ. Nếu quý vị và các bạn cũng đang mong muốn thực hiện một căn nhà gỗ cổ truyền cho riêng mình. Vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn kỹ hơn và đặt hàng thực hiện công trình.

Thông tin về nhà gỗ Tài Lộc

Hotline/Zalo: 0971 485 666 hoặc 0974 573 888

Website: https://nhagotailoc.com/

Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Đỗ Khắc Long

Xưởng sản xuất: Lô 3 Đường Đại Lợi- KCN xã Canh Nậu- Thạchi Thất, Hà Nội

>Tham khảo: những video hay về nhà gỗ cổ  Bắc Bộ

Tham khảo: những dự án nhà gỗ cổ truyền đẹp